Wednesday, November 28, 2007

NA LALI

E yaya vakamareqeti na lali ka sega ni dau qiri vakaveitalia. E dau qai qiri ga me vaka na i vakaro mai Vale Levu ka dau i tavi nei matanivanua me raica na kena taqomaki na lali ka dredre sara me vakasausataki. E na gauna e liu e dau vakayagataki na lali me vakadewataki kina nai tutukutuku mai Vale Levu ka vakaraitaka na duidui ni veimataqali qiriqiri ni lali kei na kedra i balebale yadudua.

Ni sa yaco mai na Lotu, sa mudu vakadua kina na kena rogoci e so na i qiriqiri ni lali. E na gauna makawa, e kilai vakavinaka sara tu ga vei ira na lewe ni vanua na ka e vakaibalebaletaki kina ni ra rogoca na veimataqali qiriqiri ni lali.
Oqo e so na kena veimataqali:

Vakotokoto
Na lali oqo e vakaraitaka na vakusakusa se soqoni vata yani kina dua na vanua sa macala oti tu. Ni dau qiri na lali oqo, e ra sa maqusa sara na lewe ni vanua ka ra vakusakusa se vakatotolo yani.

Lali ni Tabua
Oqo na lali e vakaraitaka ni sa ciqomi na tabua se kamunaga ena gauna ni tiko leqaleqa se gauna ni valu. O koya e qiri taumada e vakatokai me “kaba bu”

Lali ni Kaba Koro
Ni sa rogo na lali oqo, sa kilai sara ni sa yaco na leqa, sa kabai na koro. E ra sa sega tale ni wawa na lewe ni koro e na nodra sa kau yani na katikati kina koro ni valu me ra laki taqomaki kina.

Lali ni Bokola
E vakatukituki na lali oqo me vakaraitaka ni sa vakarau biu kina lovo e dua na bokola me vavi. Ia, na derua ni lali e qiri me kilai kina ni sa kau e dua na bokola ki na koro me laki laukana. E tau ya lima na kena veiyawaki, oti e qai tau tale vakarua ka vakaleleka ga.

Lali ni Burekalou
Oqo na lali ni veikacivi kina burekalou, me laki caka kina na sokalou, ni sa oti mai na i valu ka sa nodra mai na qaqa.

Lali ni Sautu
Oqo na lali ni vakacegu, me vakacegu na yalo kei na yago. Sa mudu na i valu, E rau sa veisaututaki ka veiyaloni na i to ruarua.

Lali ni Waqa
Oqo na lali ni sa vakarau udu mai e dua na waqa vakaturaga. E dau qiri na lali me ra vakarau na lewenivanua.

Lali ni Vakataratara
E qiri ni sa oti na vakabogi va ni sa bulu oti e dua na Turaga. Oqo me kilai kina ni sa oti na vakatatabu.

Lali ni Mate
Oqo na lali ka vakaciriloloma na kena i rogorogo. E dau tuki sara vakamalua me vakaraitaka na vakaloloku ka qiri ni sa vakarau maroroi e dua na yago ni mate. E dau duidui talega na i qiriqiri ni lali ni mate dua na Turaga Bale me dua na Turaga Lalai ga.

Lali Vutu
E marautaki ni rogoci na lali oqo ka i vakaraitaki ni sa mamada na marama mai Vale Levu ka turaga na vulagi. Sa tawa take na vanua.
E na qai vakuri tale yani .....Fijituwawa.com Research Team